Cele kursu
· Zapoznanie słuchaczy z podstawowymi kategoriami analitycznymi w antropologii kulturowej i społecznej poprzez ich zastosowanie do analizy materiału audiowizualnego (filmu SF).
· Wprowadzenie do antropologicznego myślenia poprzez medium spekulatywne, jakim jest kino SF.
· Rozwijanie krytycznej refleksji nad relacjami między człowiekiem a nie-ludzkim, technologią, przyszłością i innością.
· Zachęcenie do eksperymentowania z antropologiczną analizą kultury popularnej oraz refleksji nad współczesnymi mitologiami i imaginarium społecznym.
· Zainicjowanie namysłu nad antropologią UFO i zjawisk anomalnych jako obszarem badawczym i epistemologicznym.
Tematyka kursu
Czy kino SF może służyć jako narzędzie antropologicznego myślenia? W ramach oferowanych zajęć przyjrzymy się wybranym filmom SF jako przestrzeniom analizy i eksperymentowania z podstawowymi kategoriami antropologicznymi. Zajęcia będą jednocześnie mikrowprowadzeniem do antropologii UFO i zjawisk anomalnych – potraktujemy kino SF jako laboratorium wyobraźni, w którym negocjuje się pojęcia takie jak: inność, technologia, nie-ludzkość, porządek społeczny, epistemologia codzienności czy granice poznania. Na zajęciach nie będziemy pytać „czy kosmici istnieją?”, lecz raczej: co mówi o naszej kulturze fakt, że tak intensywnie ich sobie wyobrażamy? W jaki sposób filmy SF konstruują relacje między ludzkim a nie-ludzkim, naturalnym a sztucznym, znanym a nieznanym? Jak wyobrażenia technologiczne, temporalne czy biologiczne stają się narzędziami krytyki lub reprodukcji społecznych porządków? Wspólnie obejrzymy i przeanalizujemy filmy o różnym statusie kulturowym – od hollywoodzkich widowisk po niskobudżetowe, niszowe produkcje i dzieła eksperymentalne. W ten sposób poznamy także podstawowe narzędzia analizy antropologicznej i etnograficznej, które pozwolą nam lepiej rozumieć nie tylko to, co „obce”, ale i to, co „swojskie”.
Tematyka konwersatorium obejmuje m.in.:
· inność i granice człowieczeństwa
· technologia i infrastruktura jako aktanci społeczni
· temporalność i wyobrażenia przyszłości
· ciało, mutacja, hybrydyczność
· ontologie nie-ludzkie
· wiedza lokalna vs. wiedza ekspercka
· porządki kosmiczne i społeczne
· wyobraźnia jako narzędzie krytyczne
Część spotkań w trybie 135-minutowym przybierze formę krótkich wykładów wprowadzających, połączonych z projekcjami wybranych filmów SF (w tym także mockumentów), autorstwa takich twórców jak Michael Madsen, Olantunde Osunsanmi, Neill Blomkamp, Gareth Edwards czy James Cameron. Pozostałe zajęcia, realizowane w trybie klasycznym (90-minutowym), poświęcone będą krytycznej analizie obejrzanych materiałów, pracy z tekstami teoretycznymi, dyskusjom oraz ćwiczeniom o charakterze spekulatywnym.
Efekty uczenia się
Wiedza:
· Słuchacze znają i rozumieją wybrane, podstawowe pojęcia oraz podejścia teoretyczne w antropologii kulturowej i społecznej.
· Słuchacze mają podstawową wiedzę na temat antropologicznej analizy zjawisk współczesnych, w tym wyobrażeń o inności, technologii, nie-ludzkości i przyszłości.
· Słuchacze rozumieją znaczenie filmów SF jako narzędzi kulturowej refleksji i krytyki społecznej.
Umiejętności:
· Słuchacze potrafią samodzielnie analizować dzieła kultury popularnej (filmy SF) z wykorzystaniem podstawowych narzędzi antropologicznych.
· Słuchacze potrafią formułować antropologiczne pytania badawcze dotyczące wyobrażeń, praktyk i znaczeń społecznych obecnych w kinie spekulatywnym.
· Słuchacze potrafią pracować z materiałem audiowizualnym w sposób analityczny i krytyczny, a także prezentować własne refleksje w formie ustnej i pisemnej.
Kompetencje społeczne:
· Słuchacze są gotowi do prowadzenia dyskusji na tematy dotyczące współczesnych zjawisk kulturowych i społecznych z wykorzystaniem perspektywy antropologicznej.
· Słuchacze dostrzegają znaczenie spekulatywnego i krytycznego myślenia dla rozumienia kultury oraz procesów społecznych.
· Słuchacze wykazują otwartość na wielość ontologii, form wiedzy i światopoglądów obecnych we współczesnych społeczeństwach.
Metody pracy
projekcje audiowizualne, wykład kontekstowy, praca z tekstami, nad studiami przypadków, dyskusja, burza mózgów i metoda warsztatowo-ćwiczeniowa, praca w grupie i podgrupach.
Ponadto słuchacze będą zobowiązani do wykonywania zadań domowych – zaznajomienie się z uzupełniającymi materiałami audiowizualnymi, wybranymi tekstami naukowymi i popularnonaukowymi.
Ukończenie kursu
Każda osoba, która ukończy kurs i będzie obecna na minimum 60% zajęć, otrzyma Certyfikat poświadczający ukończenie kursu.
Na tym kursie istnieje również możliwość przystąpienia do nieobowiązkowego egzaminu końcowego. Mogą do niego podejść osoby, które ukończyły kurs, uczestnicząc w minimum 60% zajęć oraz dokonały terminowej opłaty za egzamin. Osoba, która zda egzamin, otrzyma – oprócz Certyfikatu – także Świadectwo Ukończenia Kursu.
Opłata za egzamin końcowy: 100 zł
Forma pisemna – przygotowanie 3-5 stronicowego eseju (lub innej formy tekstowej) utrzymanego w stylu soft science fiction lub etnografii spekulatywnej (z dopuszczalną, ograniczoną współpracą z SI).