Kurs odbywać się  będzie w formie zdalnej.

Cele kursu

Współczesne media regularnie informują na temat różnych aspektów stosunków polsko-niemieckich. Często wskazują przy tym na istniejące konflikty i różnice zdań: począwszy od kwestii odszkodowań za II wojnę światową, poprzez odmienne wizje europejskiej integracji, po różnice w polityce wobec Rosji, Ukrainy czy USA. Jednocześnie dynamicznie rozwija się współpraca obu państw na poziomie gospodarczym: Polska jeszcze przed wojną w Ukrainie przegoniła Rosję stając się piątym największym partnerem handlowym Niemiec, a RFN jest od lat najważniejszym partnerem handlowym Polskim.

Celem kursu jest wsparcie uczestników w lepszym rozumieniu aktualnych debat dotyczących stosunków polsko-niemieckich poprzez dostarczenie im wiedzy historycznej oraz wzmocnienie ich krytycznej i samodzielnej umiejętności wypracowywania wniosków w sposób naukowy (myślenia historycznego). Z tego też powodu szczególnie korzystna jest analiza procesów przemian w stosunkach polsko-niemieckich z perspektywy długiego trwania (longue durée), pozwala ona bowiem uchwycić różnice w dawnej i obecnej dominującej narracji historycznej. W ramach zajęć uczestnicy poszukiwać będą tym samym odpowiedzi na pytanie, czy stosunki polsko-niemieckie charakteryzowały się wyłącznie konfliktem, czy też były przykładem udanej współpracy sąsiadujących ze sobą państw.

Tematyka kursu

Kurs obejmie okres od średniowiecza do współczesności ze szczególnym uwzględnieniem historii XX i XXI w. Dyskutowane będą faktyczne oraz mityczne konflikty militarne (od Cedyni po konflikt w zatoce pomorskiej między PRL i NRD), spory i przesunięcia granic, kształtowanie się stosunków międzynarodowych oraz stosunek do Niemców w okresie od tworzenia się nowoczesnego narodu polskiego w XIX wieku do dzisiaj. Szczególny nacisk położony zostanie na okres II wojny światowej oraz okresu powojennego. Uczestnicy zastanowią się nad znaczeniem poszczególnych zagadnień historycznych w pamięci historycznej Polaków i Niemców, porównają symbole oraz mity założycielskie obu  narodów pod względem podobieństw oraz różnic i ich potencjału do wzmacniania kooperacji lub zaostrzania konfliktów.

Tematem przewodnim kursu jest refleksja nad rolą historii w kształtowaniu wzajemnych stosunków międzynarodowych między Polakami i Niemcami. Uczestnicy dyskutować będą m.in. na następujące tematy: W jaki sposób wiedza o historii wpływa na kształtowanie się narracji wobec aktualnych zagadnień politycznych i społecznych? Jak kształtuje się polska i niemiecka polityka historyczna? Jakie elementy odgrywają w niej kluczowa rolę? W jaki sposób historia jest instrumentalizowana politycznie? Czym różni się polska i niemiecka kultura pamięci?

Uczestnicy zajęć pod kierunkiem prowadzącego samodzielnie na podstawie otrzymanych materiałów wypracują odpowiedzi na powyższe pytania w oparciu o konkretne przykłady z historii najnowszej takie jak np. droga Polski do struktur UE oraz NATO oraz rola Niemiec w tym procesie, współpraca przygraniczna, rozwój stosunków handlowych między Polską i Niemcami, polityka wobec innych krajów europejskich. Szczególny nacisk położony zostanie na analizę aktualnych tematów spornych: rolę państw narodowych na płaszczyźnie europejskiej, polskie żądania odszkodowawcze za II wojnę światową oraz politykę wobec Rosji.

 Efekty uczenia się

Uczestnik potrafi przedstawić główne wydarzenia historyczne w historii stosunków polsko-niemieckich od średniowiecza do dzisiaj, zna podstawową terminologię z zakresu badań nad pamięcią, potrafi wskazać w jaki sposób wydarzenia z przeszłości są instrumentalizowane w debatach społecznych i politycznych oraz jak kształtuje się polityka historyczna obu krajów. Orientuje się w aktualnych sporach polsko-niemieckich oraz formach współpracy, potrafi wskazać główne linie argumentacji obu stron oraz historyczne uwarunkowania istniejących sporów. Rozumie, czym jest narracja historyczna, potrafi wskazać na jej konstrukcyjny charakter oraz potrafi podać poszczególne tematy historyczne dekonstrukcji i wyciągnąć samodzielnie wnioski.

Metody pracy

Wykład i prezentacje multimedialne, dyskusja, praca samodzielna z tekstami źródłowymi, analiza tekstów i budowanie argumentacji według schematu (opisz – dokonaj analizy – oceń z perspektywy historycznej oraz ocen z perspektywy obecnej).