Od uczty do plotki, czyli skandale i życie codzienne przez pryzmat kuchni i kultury kulinarnej w świecie

Cele kursu

Ø  przybliżenie uczestnikom kultury codzienności w różnych epokach historycznych – od starożytności po wiek XX – poprzez omówienie zwyczajów kulinarnych, obyczajów towarzyskich, praktyk domowych i relacji społecznych.

Ø  Ukazanie ewolucji kuchni jako odbicia zmian społecznych, gospodarczych i religijnych, z uwzględnieniem różnic między warstwami społecznymi, regionami i epokami.

Ø  Zwrócenie uwagi na rolę jedzenia jako elementu prestiżu, kontroli społecznej, rytuału i tożsamości kulturowej – zarówno w kulturze elitarnej, jak i ludowej.

Ø  Przybliżenie historycznych skandali obyczajowych, romansów, intryg i tabu w kontekście życia codziennego – pokazanie, jak zachowania prywatne wpływały na politykę, sztukę i pamięć historyczną.

Ø  Ukazanie związku między kulinariami a modą, medycyną, religią i moralnością – jak potrawy były klasyfikowane jako grzeszne, zdrowotne, magiczne czy patriotyczne.

Ø  Rozbudzenie refleksji nad przemianami pojęć intymności, prywatności i przyjemności w różnych kulturach i momentach historycznych – od łaźni rzymskich po XIX-wieczny salon.

Ø  Rozwijanie umiejętności interpretowania źródeł historycznych i ikonograficznych (np. przepisów, listów, rycin, pamiętników, kronik, obyczajowych anegdot) jako świadectw życia codziennego.

Ø  Zachęcenie do krytycznego spojrzenia na współczesne obyczaje i mody w świetle ich historycznych korzeni i ciągłości – co naprawdę jest „nowoczesne”, a co tylko odzyskane z przeszłości?

Ø  Wzbudzenie ciekawości poznawczej i chęci dalszego samodzielnego zgłębiania historii – poprzez atrakcyjne tematy, anegdoty i dynamiczne prowadzenie zajęć.

Tematyka kursu

Co łączy rzymską ucztę, barokowe plotki i XIX-wieczną herbatkę o piątej? Wszystkie były nie tylko elementem codzienności – lecz także sceną dla towarzyskich skandali, kulinarnych eksperymentów i... historii, której nie uczą w podręcznikach.

Ten kurs to fascynująca podróż przez wieki śladem tego, co ludzie jedli, jak mieszkali, jak się ubierali, flirtowali, grzeszyli i śmiali. Od miodu w glinianym garnku po kawior na srebrnych łyżeczkach – poznasz kulisy pałacowych bankietów, chłopskich śniadań i szlacheckich kolacji przy świecach. Dowiesz się, jakie potrawy miały leczyć serce, które uchodziły za nieprzyzwoite, co ukrywano pod obrusem i dlaczego pieczony paw był droższy niż koń.

Nie zabraknie opowieści o romansach, tajnych spotkaniach, modach i gafach, które dziś mogą wywołać uśmiech, a kiedyś były powodem do wykluczenia z salonu. Będzie o sypialniach, zapachach, toaletach, listach miłosnych i... jedzeniu z przesłaniem.

Kurs nie wymaga wiedzy historycznej – tylko ciekawości świata. Zapraszamy na lekcje, które bardziej przypominają spotkanie przy stole niż akademicki wykład. W menu: fakty, anegdoty i odrobina pikanterii.

Efekty uczenia się

Ø  Zna najważniejsze przemiany w historii życia codziennego, obejmujące sposoby jedzenia, relacje rodzinne, normy obyczajowe, higienę i rytuały dnia powszedniego – od starożytności po wiek XX.

Ø  Potrafi wskazać charakterystyczne cechy kuchni różnych epok i kultur europejskich, rozróżniając wpływy religijne, społeczne, technologiczne oraz geograficzne na sposób odżywiania się ludzi w różnych warstwach społecznych.

Ø  Rozumie rolę kuchni, stołu i rytuałów jedzenia jako elementów tożsamości kulturowej, statusu społecznego, relacji międzyludzkich oraz narzędzi symbolicznych i politycznych.

Ø  Zna kontekst wybranych skandali obyczajowych, romansów i tabu, które ilustrują przemiany moralności, wzorców płci, intymności i sfery prywatnej w różnych epokach.

Ø  Potrafi interpretować źródła historyczne i ikonograficzne (ryciny, listy, przepisy, zapisy obyczajowe, literatura pamiętnikarska) jako nośniki wiedzy o dawnych obyczajach i realiach życia codziennego.

Ø  Zna przykłady dawnych przekonań i przesądów związanych z jedzeniem, ciałem, zdrowiem, płcią i statusem – oraz potrafi je zestawić z dzisiejszymi odpowiednikami.

Ø  Potrafi zidentyfikować podobieństwa i różnice między obyczajowością dawną a współczesną, dostrzegając ciągłość niektórych zjawisk (np. dietetyczne mody, kulinarna ostentacja, życie prywatne jako temat publiczny).

Ø  Rozwija postawę refleksji nad tym, jak przeszłość wpływa na współczesne normy społeczne, styl życia i nasze codzienne wybory – od kuchni po konwenanse.

Ø  Zyskuje umiejętność krytycznego i świadomego odbioru treści kulturowych (literatura, film, media) odnoszących się do życia codziennego w historii – potrafi odróżnić mit od faktu.

Ø  Rozbudza ciekawość poznawczą oraz chęć dalszego samodzielnego zgłębiania historii społecznej i kultury codzienności – również poprzez rodzinne archiwa, kuchnie regionalne czy lokalne wspomnienia.

Metody pracy

Wykład, konwersacja