Powtórka z historii literatury I: starożytność – oświecenie

Cele kursu

Celem kursu jest przypomnienie bądź zapoznanie się z dziełami literackimi wchodzącymi zarówno w podstawę programową szkół, jak i kanon literatury polskiej i światowej poznawany na poziomie akademickim - w semestrze I tematyka dotyczy literatury od starożytności po oświecenie. Kurs kierowany jest do uczestników i uczestniczek chcących uporządkować swoją wiedzę o historii literatury na poziomie podstawowym, czytanej w kontekście przemian kulturowych, społeczno-politycznych i w odniesieniu do innych dziedzin sztuki. Obok wprowadzenia do najważniejszych dzieł i ich kontekstów z zakresu literatury starożytnej, staropolskiej i oświecenia celem kursu jest budowanie, w sposób przejrzysty i przyczynowo-skutkowy, wyobrażenia o literaturze jako procesie, a także poszerzanie krytycznego myślenia i umiejętności argumentacji niezbędnych do tworzenia wypracowań, przygotowywania prezentacji i wystąpień.

(Planowana jest kontynuacja kursu w kolejnych trymestrach obejmująca późniejsze epoki literackie).

Tematyka kursu

W ramach kursu przyjrzymy się kluczowym tekstom i nurtom literackim wchodzącym w umowne ramy epok: starożytności, średniowiecza, renesansu, baroku i oświecenia w odniesieniu do kluczowych idei filozoficznych, estetycznych i przemian społeczno-politycznych.

Omówimy (w całości lub fragmentach) m.in. wybrane księgi biblijne, twórczość Homera, Sofoklesa, Horacego, kluczowe utwory średniowiecza (w tym Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią, Lament Świętokrzyski), twórczość Jana Kochanowskiego, Michela de Montaigne’a, Williama Szekspira, Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, Jana Andrzeja Morsztyna, Ignacego Krasickiego, Jana Potockiego, Jeana Jacquesa Rousseau.

Kurs ma charakter poglądowy – nie stanowi pełnego kompendium wiedzy z historii literatury, lecz skupia się na wybranych dziełach i zjawiskach, które przynależą do kanonu literackiego i stanowią nieustanne źródło odniesień artystycznych i kulturowych, również dziś. Może stanowić także inspirację dla osób przygotowujących się do egzaminu maturalnego.

Efekty uczenia się

Po ukończeniu kursu uczestnik/uczestniczka:

• potrafi wskazać najważniejsze dzieła literackie od starożytności po oświecenie i zna ich podstawowy kontekst;
• rozumie przemiany form literackich i idei kulturowych na przestrzeni wieków;
• potrafi zestawić ze sobą teksty z różnych epok i wyciągać logiczne wnioski z ich porównań;
• zna kluczowe pojęcia z zakresu poetyki i wiedzy o literaturze
• potrafi budować argumentację literacką opartą na tekstach i kontekstach;
• rozwija kompetencje językowe i logiczne niezbędne do tworzenia wypowiedzi ustnych i pisemnych.

Metody pracy

Zajęcia prowadzone są w formie konwersatorium z elementami pracy warsztatowej. Spotkania obejmują:

• wspólne omawianie fragmentów lektur (krótkie teksty lub wybrane fragmenty dłuższych dzieł);
• kontekstualne wprowadzenia wykładowe (z naciskiem na związki między epokami);
• ćwiczenia interpretacyjne i analityczne;
• krótkie wypowiedzi ustne i pisemne (np. mini-eseje, ćwiczenia z argumentacji);
• dyskusje prowadzone w oparciu o pytania problemowe i porównawcze.

Nie jest wymagana wcześniejsza znajomość wszystkich tekstów – kurs ma charakter powtórkowy i syntetyzujący, ale z naciskiem na aktywne uczestnictwo i otwarcie na dyskusję.