Kurs odbywać się będzie w formie zdalnej.

Cele kursu

Celem kursu jest zapoznanie słuchaczy i słuchaczek z podstawami tradycji filozofii technologii
oraz jej współczesnymi rozwinięciami. Filozofia techniki/technologii stanowi istotny wkład w
historii filozofii, a obecnie, na fali rozwoju technologicznego, pozwala odpowiedzieć na
problemy nurtujące nie tylko jednostki, ale i całe społeczeństwa. Prześledzimy bieg techniki i
technologii w zależności od kontekstu historycznego i politycznego, zwracając dużą uwagę na
dziedzictwo polskiej filozofii w tej zakresie. Osoby nauczą się interpretowania fenomenów
technologicznych przy pomocy narzędzi, jakich dostarczają społeczne studia nad nauką i
techniką. Ten wciąż raczkujący w Polsce nurt filozoficzny, w kontekście globalnej akademii
stara się wyjaśniać powiązania pomiędzy materią, polityką, technologią i historią oraz postuluje
obraz i zadanie nauki jako położonej bliżej doświadczenia „zwykłego” człowieka. Podczas kursu
skupimy się również na problemach filozoficznych dotyczących najnowszych technologii: big
data, bazy danych, cyberfeminizm, inwigilacja technologiczna czy rejestr rozproszony oraz
hacktywizm. Celem kursu jest wyposażenie słuchaczek i słuchaczy w teoretyczną, filozoficzną
wiedzę na temat technologii oraz zaprezentowanie sposobów na jej praktyczne (i krytyczne)
zastosowanie w pracy, biznesie czy obserwacji codziennego, coraz mocniej technologicznego
życia.

Tematyka kursu

Podczas kursu omówimy pochodzenie myśli filozoficznej w rozważaniach
nad techniką i technologią oraz przyjrzymy się współczesnym nurtom krytycznej analizy, m.in.
społecznym studiom nad nauką i techniką (STS), teorii aktora-sieci Bruno Latoura, krytyce
technologii wg Andrew Feenberga, eutyfronice Józefa Bańki, etnografii infrastruktury,
cyberfeminizmowi oraz post- i transhumanizmowi, a także poszczególnymi teoriami
politycznymi łączącymi się z tematyką technologii. Poza treściami związanymi w większym
stopniu z teorią, niezbędnymi dla wprowadzenia słuchaczek i słuchaczy w vocabularium tej
filozofii, zajmiemy się również pracą analityczną nad konkretnymi przypadkami - fenomenami
technologicznymi. Tematykę kursu stanowić będą: filozoficzna i polityczna analiza baz danych
jako obiektów hegemonicznych, fenomenologia i epistemologia sztucznej inteligencji, praktyka
społeczna cyberfeminizmu, algorytmy, rejestr rozproszony, kryptoanarachia, technologiczne
ruchy społeczne, aktywizm cybernetyczny. Ważnym elementem przedstawionej wiedzy będzie
zaprezentowanie polityczności technologii oraz ujawnienie systemowych powiązań pomiędzy
technologią a innymi sferami rzeczywistości społecznej.

Efekty kształcenia

Słuchaczki i słuchacze zapoznają się z zasadniczymi pojęciami
dotyczącymi filozofii technologii. Będą potrafili zrekonstruować na poziomie średniozaawansowanym
historię myśli filozoficznej w obszarze techniki i technologii. Zostaną
wyposażone w narzędzia do krytycznej analizy współczesnego postępu technologicznego oraz
jego konsekwencji dla społeczeństwa. Zapoznają się z filozofią najnowocześniejszych
fenomenów technologicznych oraz odkryją i będą potrafili nazwać ich wpływ na politykę i
społeczeństwo, a także na własne, codzienne doświadczenie. Będą potrafili swobodnie i
krytycznie wypowiedzieć się na temat współczesnych zjawisk technologicznych, posługując się
szeroką i łączącą wiele perspektyw retoryką.

Metody pracy

Każde zajęcia będą podzielone na moduł teorii oraz moduł praktyki. W trakcie
trwających łącznie 4 godziny akademickie zajęć (180 minut), pierwsza część zajęć zostanie
poświęcona pracy teoretycznej. Przygotowanie słuchaczek do części teoretycznej będzie
polegało na zapoznaniu ich z zaproponowanym przez prowadzącą tekstem naukowym lub
popularno-naukowym. Moduł ten będzie zawierał krótkie, około 20-minutowe wprowadzenie
prowadzącej w tematykę danych zajęć, podczas którego zostaną zarysowane kierunki analizy i
interpretacji omawianych kwestii. W części tej zostaną skrupulatnie wyjaśnione poszczególne
pojęcia związane z filozofią technologii, omówione zostaną najbardziej interesujące nas nurty
filozoficzne w tym zakresie. Będzie to również część poświęcona zapoznaniu słuchaczy z
wybranymi teoriami społecznymi i politycznymi na temat technologii. W tej części będziemy
pracować głównie na tekstach, również z obszaru publicystki oraz dyskutować nad
przeczytanymi artykułami.
W części drugiej będziemy wykonywać case studies - praktyczne i krytyczne studia nad
konkretnymi fenomenami technologicznymi. Każde zajęcia zostaną poświęcone innemu z nich,
choć z całości zajęć wyniknie spójna narracja krytyczna, której argumentacji służyć będą
analizowane podczas kursu przypadki. W tej części dobór materiałów dydaktycznych będzie
znacznie szerszy: w mniejszej mierze dyskutować będziemy opierając się na tekstach, a w
większej na materiałach wizualnych, podcastach, zjawiskach społecznych, filmach, reklamach,
mediach, sieciach społecznościowych, infrastrukturze, grach, archiwach internetowych itp.
Wszystkie materiały dydaktyczne zostaną zapewnione przez prowadzącą.