Cele kursu
- Poznanie wydarzeń, zjawisk, prądów umysłowych, które wpłynęły na ukształtowanie obrazu wileńskiego społeczeństwa I poł. XIX wieku istotnych z perspektywy Mickiewicza.
- Pokazanie, w jaki sposób wileńska codzienność (w tym społeczne fascynacje, koleżeńskie zainteresowania i relacje) zostaje przedstawiona w utworach młodego poety.
- Wykazanie różnic między kreacją świata przedstawionego w tekstach literackich a rzeczywistością wynikającą z dokumentów osobistych (np. listów).
- Uzupełnienie i objaśnienie niektórych (często pomijanych) faktów w biografii młodego poety, które znacząco wpływają na sposób postrzegania jego procesu twórczego.
- Doskonalenie umiejętności analityczno-interpretacyjnych w zakresie tekstów literackich (np. poezji, dramatów) i paraliterackich (np. listy, zeznania).
Tematyka kursu
Polski czytelnik poznaje dzieła (bądź ich fragmenty) Adama Mickiewicza już na wczesnym etapie edukacji. Nie ulega wątpliwości, że poeta z Nowogródka stoi na podium rodzimej literatury jako czołowy romantyk – nieszczęśliwy kochanek, patriota, autor narodowej epopei. Szkolna podstawa programowa, skupiając uwagę na podniosłej, historycznej tematyce jego utworów i zawartych w nich aksjomatach, pomija kwestie związane z codziennym, zwyczajnym życiem poety, a także uwarunkowaniami społecznymi, w których powstawały znane, wciąż czytane i budzące podziw wersety. Tymczasem warto zadać pytanie choćby o to, w jaki sposób doszło do publikacji Ballad i romansów, kto był ich pierwszym recenzentem i w jakim stopniu zbiór wierszy kowieńskiego nauczyciela jest rzeczywiście rewolucyjny/przełomowy. Ciekawość mogą też budzić relacje koleżeńskie i romantyczne Mickiewicza – to jakim był kolegą, jak przebiegała wymiana korespondencji z Marylą Puttkamerową (z Wereszczaków) i dlaczego historię ich romansu opowiadają w IV części Dziadów robaki. Nie można zapomnieć o kulturalno-intelektualnej atmosferze Wilna I poł. XIX wieku – o akademickich sporach o istotę literatury, naukowych nowinkach płynących z Zachodu (np. fenomen elektryczności), walce uczonych z falą słowiańskich zabobonów lub popularności medycyny alternatywnej, którą żywo krytykowała lokalna prasa. Biografia Mickiewicza bogata jest również w wątki patriotyczne. Treść III części Dziadów, choć w dużej mierze oparta o realne doświadczenia poety, miejscami przekształca fakty. Dlatego też można wyjaśnić, jak naprawdę wyglądało śledztwo Mikołaja Nowosilcowa, kiedy i w jaki sposób zeznawał Mickiewicz, kiedy wyszedł z więzienia. Odpowiedzi na te pytania możemy znaleźć w pismach poety – wierszach, dramatach, a nawet listach czy zeznaniach. Kurs będzie polegał na uważnym czytaniu wybranych tekstów Mickiewicza celem poszukiwania w nich tego, co nieoczywiste: aluzji do wydarzeń, zjawisk, idei składających się na wileńsko-kowieńską codzienność Adama Mickiewicza. Takie spojrzenie pozwala uchwycić również swoistą polifoniczność polskiego romantyzmu – wskazuje wiele pomniejszych ogniw nowego nurtu w sztuce i literaturze.
Efekty uczenia się
1. Słuchacz/ka zna najważniejsze wydarzenia historyczne, zjawiska społeczne i popularne idee, które wpłynęły na ukształtowanie intelektualnej atmosfery Wilna I poł. XIX wieku, a tym samym przyczyniły się do rozwoju artystycznego światopoglądu młodego Mickiewicza.
2. Słuchacz/ka potrafi uzupełnić biografię poety o nieoczywiste, pominięte lub przemilczane dotąd fakty, które wynikają z lektury dokumentów.
3. Słuchacz/ka potrafi odszukać w tekstach poety fragmenty bezpośrednio lub pośrednio opisujące miejskie aktualności (np. magnetyzm, elektryczność), relacje towarzyskie (z przyjaciółmi, kobietami), sytuację materialną, itd.
4. Słuchacz/ka wskazuje różnice między obrazem świata w tekście literackim a dokumencie.
Słuchacz/ka potrafi samodzielnie ocenić wynikającą z analizy wybranych tekstów postawę poety wobec zjawisk społecznych, relacji, idei, wydarzeń politycznych.
Metody pracy
· Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień
· Metoda analizy przypadków
· Praca z tekstem
· Metoda ćwiczeniowa
Ukończenie kursu
Każda osoba, która ukończy kurs i będzie obecna na minimum 60% zajęć, otrzyma Certyfikat poświadczający ukończenie kursu.
Na tym kursie istnieje również możliwość przystąpienia do nieobowiązkowego egzaminu końcowego. Mogą do niego podejść osoby, które ukończyły kurs, uczestnicząc w minimum 60% zajęć oraz dokonały terminowej opłaty za egzamin. Osoba, która zda egzamin, otrzyma – oprócz Certyfikatu – także Świadectwo Ukończenia Kursu.
Opłata za egzamin końcowy: 100 zł
Egzamin ustny.